Jak ochłodzić mieszkanie latem i stworzyć w nim przyjemną przestrzeń? Ile mogą kosztować nowoczesne rozwiązania, a jakie są zalety i wady domowych metod? Z tego poradnika dowiesz się, jak skutecznie schłodzić pokoje! Zachodzisz w głowę, jak ochłodzić mieszkanie? W końcu w upalne dni mocno dokucza gorąco i duchota panująca wewnątrz mieszkań czy nieklimatyzowanych biur. Trudno uporać się z suchym i nagrzanym powietrzem, zwłaszcza, gdy temperatura w pokoju przekracza poziom tej na zewnątrz. Obniżenie temperatury w mieszkaniu wcale nie musi się wiązać z dużymi wydatkami i komplikacjami - warto zacząć od sprawdzonych i prostych sposobów, np. zmiany koloru zasłon. Nieco bardziej wymagające metody obejmują np. montaż rolet przeciwsłonecznych. Wietrzenie mieszkania nie pomoże, a nawet zaszkodzi, gdy okna otworzy się w samo południe, kiedy słońce świeci najmocniej. Bardziej wymagający moga pokusić się o zainstalowanie klimatyzacji lub specjalnego systemu chłodzenia sufitowego. Wszystkim, którzy są obecnie w procesie poszukiwania nowej nieruchomości warto przypomnieć o odpowiedniej ekspozycji okien względem stron świata. Jak ochłodzić mieszkanie domowymi sposobami? - sprawdzone sposoby na upał 1. Biała tkanina na oknie Zawieszenie białej tkaniny na oknie pomaga schłodzić mieszkanie w upalne dni. Najlepiej, by była to bawełniana tkanina, nieprzezroczysta. Dodatkowo można ją zmoczyć, by odparowywało z niej ciepło. Ten sposób działa znacznie skuteczniej, gdy materiał zawieszony jest po stronie zewnętrznej okien, a nie w środku mieszkania. Zalety: łatwe do wykonania; nie wymaga dużego nakładu finansowego; można zrobić samodzielnie w kilka godzin bez użycia specjalnych narzędzi (z wycięciem i obszyciem); łatwe czyszczenie, bo wystarczy zasłonę wyprać. Wady: nie można swobodnie otworzyć okna; tkanina szybko się brudzi; metoda nie sprawdzi się przy innym kolorze tkaniny; przy zawieszeniu wewnątrz mieszkania, szyby i tak będą nagrzewały się od słońca. 2. Chłodzenie przez wietrzenie Wietrzenie najlepiej robić na przestrzał, otwierając okna z dwóch przeciwległych stron mieszkania. Wówczas trzeba uważać, by okna nie trzasnęły z powodu wiatru. Wskutek różnicy ciśnień wewnątrz mieszkania i na zewnątrz następuje cyrkulacja i wymiana powietrza na świeże. Najlepszą porą na wychłodzenie mieszkania jest oczywiście noc, szczególnie jej druga połowa. Dlaczego? Pierwsze godziny po zachodzie słońca to czas, gdy ziemia oddaje ciepło. Wyprażone słońcem mury domów działają niczym kaloryfery. Zanim więc otworzysz okno – zastanów się, czy przez przypadek nie pogorszysz swojej sytuacji. Wietrzenie nie pomoże, a nawet zaszkodzi, gdy okna otworzy się w samo południe, kiedy słońce świeci najmocniej. Najlepiej otwierać okna od strony wschodniej wczesnym świtem i po południu, natomiast od zachodu – do południa. Dobrze jest wietrzyć mieszkanie, kiedy na dworze jest najchłodniej. Jak ochłodzić mieszkanie? Pomaga wietrzenie! Fot. CC0. Jak ochłodzić mieszkanie, gdy okna wychodzą tylko na jedną stronę? Wtedy pomogą drzwi na korytarz. Otwierając je, pamiętaj o bezpieczeństwie. W pobliżu drzwi można zainstalować dyskretny czujnik ruchu, który poinformuje dźwiękiem, gdy tylko ktoś przekroczy próg domu. Zalety: jest skuteczne, jeśli na dworze temperatura powietrza jest niższa niż w mieszkaniu; zerowy nakład finansowy. Wady: otwierając okno, wpuszcza się powietrze z alergenami i pyłem; przeciąg może spowodować nagłe trzaśnięcie okna i stłuczenie szyby; jeśli na dworze temperatura powietrza będzie wyższa niż w mieszkaniu, w pokoju zrobi się duszno. 3. Rolety i zasłony wewnątrz mieszkania Aby ograniczyć nagrzewanie powietrza w pomieszczeniach w ciągu dnia zasłaniaj szyby roletami. Najlepiej, jeśli są wykonane z grubszej tkaniny dwuwarstwowej. Najprostsze rolety z tkaniny syntetycznej przyczepiane są do okna za pomocą specjalnych zaczepów z klejem. Klasyczne rolety chronią wnętrze przed promieniami słonecznymi, ale nie przed ciepłem. Szkło szyb okiennych kumuluje ciepło słoneczne i niestety szybko oddaje je do pomieszczenia. Rolety wewnątrz mieszkania i jasne zasłony pomagają ochłodzić wnętrze, fot. CC0. Specjalne rolety termoizolacyjne wewnętrzne posiadają tkaninę z gumowaną powłoką, która ma za zadanie zabezpieczyć wnętrze przed mocnym nasłonecznieniem i utrzymać optymalną temperaturę w środku. Dostępne na rynku rolety można mocować, w zależności od rodzaju, na haczyki, wkręty lub klej. Zalety: najczęściej prosty montaż; jeśli wybierzesz bezinwazyjny sposób mocowania, nie musisz wiercić; skutecznie zasłoni okno; szeroki wybór kolorów i fasonów. Wady: tkaniny płowieją od słońca i szybko tracą odcień; bardziej przyciemniają pokój niż go chłodzą; problematyczne czyszczenie; niskiej jakości tkanina w przypadku najtańszych modeli. Jak schłodzić pokój nowoczesnymi sposobami? Jest kilka sprawdzonych rozwiązań na to, by obniżyć temperaturę wewnątrz mieszkania lub choćby dać wrażenie chłodu wymuszonym ruchem powietrza. Nowoczesne technologie działają w bardzo prosty i zrozumiały sposób, wykorzystując prawa fizyki, a dokładnie zjawisko prądu konwekcyjnego. Prąd konwekcyjny – o co chodzi? Polega ono na ruchu mas powietrza wewnątrz i na zewnątrz domu, zgodnie z którym ciepłe powietrze, jako to lżejsze od zimnego, unosi się, a zimne opada. Równie duże znaczenie ma promieniowanie słoneczne i gromadzenie ciepła w pomieszczeniach z oknami. Jeśli zastanawiasz się, jak ochłodzić mieszkanie, a dysponujesz pewnymi środkami finansowymi na ten cel, zobacz, jakie rozwiązania dostępne są na rynku. 4. Folia okienna przeciwsłoneczna Folii przeciwsłonecznej nie należy mylić z często widzianą w oknach mieszkań folią aluminiową. To inny rodzaj materiału, którego ogromną przewagą jest skuteczność działania i przezroczystość. Folie przeciwsłoneczne można montować na zewnątrz okien bądź wewnątrz. Te naklejane na zewnętrzną część okien odbijają znacznie więcej promieni słonecznych i skuteczniej chronią pomieszczenie przed nagrzaniem niż folie wewnętrzne. To oczywiście przekłada się na cenę. Metoda ta ma za zadanie zredukować ilość ciepła słonecznego przenikającego przez okna do wnętrza budynku. Folie okienne przeciwsłoneczne na całej powierzchni posiadają bardzo cienką warstwę metaliczną, która odbija promieniowanie podczerwone, oraz warstwę klejącą. W zależności od wybranego rodzaju produktu, stopień przezroczystości będzie różny. Zwykle im ta przejrzystość jest większa, tym wyższa jakość folii i większy koszt zakupu. Najnowocześniejsze folie ochronne wykonane są przy zastosowaniu nanotechnologii i wielu warstw, dzięki czemu nie zawierają w sobie metalu. Tego typu rozwiązania są powszechnie wykorzystywane w budynkach centrów handlowych czy biurowcach. Folii na oknie nie widać na pierwszy rzut oka (zwłaszcza z daleka), więc daje swobodę i nie zniekształca estetyki obiektu. Innym, często wykorzystywanym rozwiązaniem jest folia lustrzana, dzięki której szklana elewacja budynku zachowuje się jak lustro, odbijając promienie słoneczne. Efekt lustrzanego odbicia na elewacji biurowca Orion Tower w Łodzi, podobnie będzie wyglądało zastosowanie folii lustrzanej; fot. Krzysztof Niewiadomski, CC BY-SA Wikimedia Commons. Szacunkowy koszt folii przeciwsłonecznej: od 90 zł za m kw. lub od niespełna 2 do kilkunastu tys. zł za rolkę. Zalety: redukcja ilości ciepła dostającego się do wnętrza mieszkania; wysoka skuteczność działania (ale do schłodzenia powietrza wewnątrz może wymagać zastosowania dodatkowych metod, np. klimatyzacji); brak efektu oślepiania przez słońce; możliwość montażu na oknach dachowych; dobra przejrzystość okna (w zależności od wybranego rodzaju folii będzie większa bądź mniejsza, ale i tak przez okno można swobodnie wyjrzeć); ogranicza docieranie promieni UV do wnętrza, ponieważ zawiera w swojej strukturze inhibitory, a zatem zmniejsza odbarwianie się zasłon czy tkanin na roletach, a także mebli znajdujących się w pobliżu szyb; ochrona przed rozsypującymi się skrawkami szkła w przypadku stłuczenia szyby. Wady: konieczność montażu przez specjalistę; istnieje możliwość, że metal zawarty w folii będzie korodował; zdarza się, że warstwa metaliczna, zwłaszcza na oknach o dużej powierzchni, zakłóca połączenia telefoniczne. 5. Chłodzenie sufitowe To nowoczesny system chłodzenia, który składa się z kilku paneli chłodzących umieszczonych w podwieszanym suficie. Każdy z nich jest „opakowaniem” dla systemu cienkich rur, przez które krąży zimna woda. Jej temperaturą można sterować za pomocą termostatu, więc istnieje możliwość dopasowania do własnych potrzeb. Działanie chłodzenia sufitowego opiera się na zasadzie schładzania mas ciepłego powietrza, które wędrują w górę – do sufitu, a potem wystudzone płyną w dół. Następuje nieustanna cyrkulacja powietrza. Pojedynczy element montażowy ma grubość kilku centymetrów, więc zabiera stosunkowo niewiele przestrzeni, ale trzeba mieć to na uwadze, planując podwieszany strop. Chłodzenie sufitowe daje odczuwalny, ale delikatny efekt, bowiem schłodzone powietrze rozkłada się na całej powierzchni, a nie działa jedynie punktowo. Wybrani producenci oferują systemy łączone – ogrzewanie i chłodzenie sufitowe. Podwieszany sufit daje możliwość instalacji chłodzenia sufitowego. Metoda ta sprawdzi się nie tylko w biurach, ale i w mieszkaniach; fot. CC0. Koszt systemu chłodzenia sufitowego: ceny zaczynają się od kilku tysięcy złotych i zależą między innymi od powierzchni pomieszczenia. Często do kosztów całego systemu trzeba doliczyć wartość instalacji stropu podwieszanego. Zalety: nie emituje hałasu ani szumów; nie uderza ostrym, zimnym powietrzem, a jedynie delikatnie schładza wnętrze; pozostaje niewidoczny dla oczu, więc nie zakłóca estetyki wnętrza; nie wywołuje alergii, bo nie porusza powietrza z kurzem i pyłem. Wady: raczej wymaga instalacji przez wyspecjalizowaną ekipę; wymaga zastosowania sufitu podwieszanego; w razie pojawienia się usterki trzeba demontować część sufitu i odpowiednie panele; przy usterkach rosną koszty eksploatacji; instalacja wraz z podwieszanym stropem będzie nieco zmniejszać pomieszczenie. 6. Rolety zewnętrzne Rolety zewnętrzne, nazywane także elewacyjnymi, to ciekawa i wielofunkcyjna alternatywa dla dawnych okiennic. Wykonane zazwyczaj z aluminiowych profili wypełnionych pianką poliuretanową, rolety są mocowane na zewnątrz - w specjalnej skrzynce bądź w odpowiednio przygotowanej komorze w nadprożu okiennym (ta opcja możliwa jest jedynie, gdy budynek jest dopiero projektowany lub wznoszony). Rolety zewnętrzne zakrywające okna ograniczają dostęp promieni słonecznych i ciepłego powietrza do środka domu, zachowując optymalny poziom temperatury. Z kolei zimą rolety chronią wnętrze przed chłodem. Sterowanie takim systemem odbywa się przewodowo, poprzez przełącznik klawiszowy, bądź bezprzewodowo – pilotem. Innowacyjnym systemem rolet elewacyjnych można sterować za pomocą dedykowanej aplikacji na smartfona lub głosowo. Rolety zewnętrzne dostępne są w różnych kolorach, więc do ochrony przed nadmiernym promieniowaniem słonecznym powinno się wybierać pancerze w kolorze białym, które będą odbijały światło, a nie je pochłaniały. Zewnętrzne rolety okienne są powszechnie stosowane w krajach śródziemnomorskich, fot. CC0. Zalety: wygodna obsługa (także po wyjściu z domu); dobra ochrona przed słońcem, zimnem, hałasem i włamaniami; nie ma konieczności montowania rolet wewnątrz domu; pasują do wszystkich rodzajów okien; można sterować ilością wpadającego do wnętrza światła. Wady: montażem powinien zająć się specjalista; koszty związane z usterkami mechanizmów i elektroniki mogą być wysokie; po całkowitym zasłonięciu okien w pomieszczeniu robi się ciemno; nie ma dostępu naturalnego światła; nie można wyjrzeć przez zasłonięte okno; nie wszystkie modele nadają się do montażu na oknach dachowych; ciemny kolor rolety może sprzyjać kumulowaniu się ciepła słonecznego, a w efekcie podwyższać temperaturę wewnątrz. 7. Klimatyzacja To najpowszechniejszy sposób chłodzenia pomieszczeń w biurach, miejscach użyteczności publicznej czy sklepach. Efekt działania klimatyzacji jest natychmiastowy, ale ma to swoje minusy. Osoby wrażliwe mogą odczuwać dyskomfort z powodu zbyt chłodnego powietrza nawiewanego punktowo. Klimatyzacja działa na zasadzie wymiany powietrza i schładzania ciepłego, do czego wykorzystuje czynnik chłodzący. Nowoczesne systemy klimatyzacyjne wyposażone są w układy sterowania, które umożliwiają utrzymywanie optymalnej temperatury w pomieszczeniu. Działają płynnie, co dostosowuje wydajność ich pracy do chwilowego zapotrzebowania na schłodzenie powietrza. Temperaturę można ustawić według własnych preferencji czy warunków panujących na zewnątrz budynku. Klasyczny klimatyzator zawieszony w mieszkaniu, fot. Santeri Viinamäki, CC BY Wikimedia Commons. Klasyczne systemy opierają się na zasadzie „włącz/wyłącz”: gdy ciepło w pomieszczeniu przekroczy ustawiony poziom, urządzenie włącza się, by ochłodzić wnętrze i obniżyć temperaturę do wskazanego wcześniej poziomu. Urządzenia posiadają także niezbędne filtry, które wymagają regularnego czyszczenia i wymiany. Z klimatyzacją wiąże się konieczność systematycznych przeglądów, by nie dochodziło do rozwoju grzybów i bakterii. To jednak skuteczne rozwiązanie na szybkie schłodzenie mieszkania w upalne dni. Zalety: szybkie i skuteczne schłodzenie powietrza; systemy klimatyzacji inwerterowej są niższe w kosztach użytkowania niż klasyczne klimatyzatory; wygoda użytkowania; możliwość ustawienia włączenia o określonej porze. Wady: wymaga regularnej konserwacji, by uniemożliwić rozwój chorobotwórczych wirusów; u części osób prowadzi do chorób dróg oddechowych; zbyt ostre wychłodzenie powietrza i napływ punktowy; stare urządzenia są energochłonne, co wiąże się z wysokimi kosztami użytkowania; część systemu musi znajdować się w pomieszczeniu, wpływając na wygląd i wystrój wnętrza. 8. Wentylatory i oczyszczacze powietrza W celu schłodzenia mieszkania często wybiera się łatwe w obsłudze i niewymagające specjalnego montażu wentylatory czy cyrkulatory powietrza do domów czy mieszkań, zwane potocznie: "wiatrakami". To urządzenia, które tylko dają wrażenie schłodzenia powietrza, a w rzeczywistości wprowadzają je w silny ruch. Im bliżej działającego wentylatora, tym chłód wydaje się większy, ale też bardziej niebezpieczny dla zdrowia. Wentylatory mogą być ustawiane na stolikach, biurkach i podłodze lub wieszane na suficie razem z żyrandolem. Te o większych rozmiarach zwykle sprawdzają się w przestronnych pomieszczeniach. Żyrandol razem z wentylatorem sufitowym, fot. CC0. Urządzenia zazwyczaj posiadają funkcję automatycznej oscylacji, dzięki której wentylator może obracać się na boki, oraz regulację siły nadmuchu (czyli prędkości nawiewu). Te bardziej nowoczesne zamiast śmigieł posiadają opływową budowę. Taki kształt ma wiele zalet: urządzenie cicho pracuje, jest bezpieczne i estetycznie wygląda. Uderzając w powietrze, śmigła zazwyczaj wytwarzają hałas – w wentylatorach nowej generacji nie ma tego problemu. Nie trzeba też martwić się o bezpieczeństwo dzieci, które mogą włożyć palce pomiędzy obracające się łopatki tradycyjnych konstrukcji. Podobnie jak wentylator, powietrze wprawia w ruch także oczyszczacz, sprawiając, że organizm szybciej się ochładza. Mieszkanie dodatkowo możemy oziębić również nawilżaczem powietrza z zimną mgiełką, ale tutaj zaleca się ostrożność i rozsądne korzystanie z urządzenia – gdy przesadzimy, zafundujemy sobie w pokoju namiastkę lasu równikowego. Oczyszczacz spełni również swoje podstawowe zadanie – oczyści powietrze ze szkodliwych substancji. Co ciekawe, przy największych upałach może to być problem, zwłaszcza, jeśli mieszkamy w zadrzewionej okolicy. Zalety: nowoczesne urządzenia pracują cicho, są bezpieczne, a dzięki prostej i stylowej budowie ładnie komponują się z wystrojem wnętrza; skutecznie schładzają powietrze, ale niedaleko urządzenia i przy ciągłej pracy; nowoczesne wentylatory można obsługiwać zdalnie za pomocą pilota. Wady: klasyczne wentylatory wytwarzają silny podmuch powietrza, wprawiają w ruch pyłki i alergeny znajdujące się w powietrzu, klasyczne urządzenia wytwarzają hałas, który po dłuższym czasie może prowokować bóle głowy i zmęczenie; na łopatkach gromadzi się trudny do usunięcia kurz i brud; nieustanna praca to wyższe rachunki za prąd. Ekspozycja okien i... wpływ mikrofalówki Jeśli chcesz skutecznie obniżyć temperaturę powietrza w domu, zrób to z głową! Sprawdź ekspozycję okien w mieszkaniu. Okna wychodzące na północny zachód pozwalają na skuteczne utrzymanie niższych temperatur przez dłuższą część doby. Jeśli jednak okna w mieszkaniu skierowane są przede wszystkim na południe lub zachód - stoisz przed sporym wyzwaniem. W trakcie upałów postaraj się unikać pieczenia w piekarniku, prasowania i wszystkich tych czynności, które wymagają wykorzystania kuchenki. Wiele osób zapomina o tym, że również sprzęty domowe mogą być źródłem ciepła. Inne źródła potencjalnego ciepła to nie tylko kuchenka mikrofalowa, ale też np. żarówki starego typu. Szukając sposobów na upał, możemy również skorzystać z praktyk wspomagających oszczędzanie energii w domu. Czy znacie inne sposoby na chłodzenie mieszkania w trakcie upału? Czekamy na wasze komentarze! Zdjęcie główne: iStock